شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در ژرم پلاسم برنج خارجی با استفاده از تکنیک گرافیکی GGE biplot در شرایط غرقاب و تنش خشکی

نویسندگان

  • حسین صبوری دانشیار گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس
چکیده مقاله:

خشکی یکی از تنش‌های محیطی است که رشد، نمو و عملکرد برنج را محدود می‌سازد. پیچیدگی روابط بین صفات از مسائلی است که فرآیند اصلاح واریته‌های متحمل به تنش خشکی را مشکل می‌نماید. امروزه از تکنیک‌های گرافیکی جدیدی برای بررسی اثر صفات با در نظر گرفتن اثرات متقابل آن‌ها استفاده می‌شود یکی از این روش‌ها GGE biplot است. این تحقیق برای بررسی تأثیر تنش خشکی بر صفات زراعی و مورفولوژیکی ۲۶۳ ژنوتیپ برنج بر اساس طرح لاتیس در دو شرایط بدون تنش و تنش آبی در طول فصل زراعی سال ۱۳۹۴ انجام شد. داده‌ها با روش آماری تجزیه واریانس و GGE biplot موردبررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که سه عامل محیط، ژنوتیپ و اثر متقابل محیط × ژنوتیپ در اکثر صفات موردبررسی بسیار معنی‌دار بود. تجزیه GGE biplot نیز نشان داد که در شرایط بدون تنش و تنش خشکی عملکرد دانه رابطه مثبتی با وزن دانه پر، تعداد دانه پر، وزن خوشه اصلی، وزن کل خوشه‌ها، قطر ساقه، تعداد خوشه­چه ثانویه، تعداد خوشه‌چه اولیه، بیوماس، شاخص برداشت و باروری داشت. همبستگی مثبت و معنی‌دار بین اکثر صفات نشان می‌دهد که یکی از این صفات می‌تواند به‌عنوان معیار انتخاب مورداستفاده قرار گیرد. ژنوتیپ‌ HHZ 10-DT5-LI1-LI1 در شرایط بدون تنش با دارا بودن بالاترین میزان عملکرد دانه (146.69 گرم)، دانه پر (224.83)، وزن دانه پر (4.66 گرم) و شاخص برداشت (1.25) برترین ژنوتیپ در این محیط بود و‌ ژنوتیپ HHZ 18-Y3-Y1-Y1 با بالاترین میزان وزن کل خوشه‌ها (46.5 گرم)، وزن خوشه اصلی (3.80 گرم)، تعداد دانه پر (207.5) و وزن دانه پر (3.42 گرم) و عملکرد (71.82 گرم) به‌عنوان ژنوتیپ‌ متحمل شناسایی شد. از این ژنوتیپ‌ها می‌توان در برنامه‌های اصلاحی برای بهبود تحمل به تنش خشکی به‌خصوص در مناطق خشک و نیمه‌خشک استفاده نمود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی ژرم پلاسم های داخلی و خارجی گلرنگ زراعی در شرایط نرمال و تنش خشکی

به­منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد و صفات مورفولوژیک 100 ژنوتیپ داخلی و خارجی گلرنگ، آزمایشی در سال 1391 در دو محیط (عدم تنش و تنش خشکی) به صورت طرح مربع لاتیس انجام گرفت. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش معنی دار در اکثر صفات مورد مطالعه از جمله عملکرد دانه در بوته (2/21 درصد)، تعداد قوزه در بوته (7/18 درصد)، درصد روغن (8/1 درصد) و شاخص برداشت (7/4 درصد) گردید . همچنین ...

متن کامل

ارتباط نشانگر‌های ISSR با صفات زراعی برنج در شرایط غرقاب و تنش خشکی

در این تحقیق ارتباط بین صفات زراعی و نشانگرهای مولکولی دربرنج با استفاده از 21 صفت زراعی و 144 باند تشکیل شده حاصل از 10 جفت آغازگربین ریزماهواره در 59 ژنوتیپ‌ برنج مورد مطالعه قرار گرفت. آبیاری مزرعه در هر دو محیط غرقاب و تنش، تا مرحله پنجه‌دهی ارقام به طور غرقاب انجام شد سپس برای ایجاد تنش، از 40 روز پس از نشاء (مرحله حداکثر پنجه‌زنی) تا پایان فصل زراعی به فاصله 25 روز انجام شد بیشترین محتوای...

متن کامل

شناسایی لاین‌های متحمل به تنش خشکی در گندم نان

به‌منظور شناسایی لاینهای گندم متحمل به تنش خشکی، ۶۷ لاین اینبرد نوترکیب به همراه والدینشان (روشن و سوپرهد) در دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو تکرار در شرایط نرمال و تنش خشکی در سال ۹۱-1390 بررسی شدند. برای شناسایی لاینهای متحمل به خشکی از هفت شاخص تحمل و حساسیت به خشکی (میانگین محصولدهی، میانگین هندسی محصولدهی، شاخص تحمل تنش، شاخص عملکرد، شاخص پایداری عملکرد، شاخص تحمل و...

متن کامل

شناسایی اکسشن های متحمل به تنش خشکی انتهای فصل در ارزن با استفاده از شاخص‌های تحمل

به منظور مقایسه واکنش 13 اکسشن ارزن مربوط به کلکسیون بانک ژن نسبت به تنش خشکی انتهای فصل در جهت تکمیل بانک اطلاعاتی ذخایر توارثی گیاهان و ارزیابی تخصصی و یافتن بهترین شاخص‌های تحمل به تنش، دو آزمایش مجزا در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان جنوبی از سال زراعی 84-1383 به مدت دو سال اجرا گردید. آزمایش اول در شرایط آبیاری نرمال و آزمایش دوم در شرایط تنش خشکی ...

متن کامل

شناسایی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در گندم نان

تولید و معرفی ارقام پرمحصول و مقاوم به خشکی در محصولات زراعی یکی از راهکارهای موثری است که در تلفیق با سایر روش‌های مدیریت کم آبی می‌تواند تأثیر این پدیده را به حداقل برساند. تحقیق حاضر با این هدف روی 18 ژنوتیپ برتر آزمایشات مقایسه عملکرد به همراه دو شاهد سرداری و آذر-2 در دو منطقه کرمانشاه (ایستگاه سرارود) و مراغه (ایستگاه مراغه) به‌مدت سه سال زراعی (84-1381) و در شرایط رطوبتی متفاوت (دیم، یک‌...

متن کامل

شناسایی ژنوتیپ¬های متحمل به تنش خشکی در کلزا با استفاده از شاخص¬های تحمل

خشکی از مهمترین خطرات جدی برای افزایش راندمان و تولید موفق محصولات زراعی در ایران و جهان است. در این مطالعه به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ¬های کلزا، غربال کردن شاخص¬های شاخص‌های کمی مقاومت به خشکی و شناسایی ژنوتیپ¬های متحمل به خشکی، تعداد 16 ژنوتیپ کلزا در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط، تنش خشکی و بدون تنش، در مزرعه آزمایشی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی در سال زراعی ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 12  شماره 2

صفحات  347- 363

تاریخ انتشار 2019-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023